Αναζητώντας την αλήθεια
Ακούω συχνά ανθρώπους γύρω μου να λένε: “Εγώ θέλω να έχω ειλικρινείς σχέσεις”, και συνεχίζουνε λέγοντας: “Δεν μπορώ με τίποτα το ψέμα”. Από την άλλη έχω συναντήσει ανθρώπους που επιλέγουν να ζούνε σε μία εικονική πραγματικότητα, προσπαθώντας να αποφύγουν να έρθουν αντιμέτωποι με την ίδια την αλήθεια τους, σαν να ζούνε στα υπόγεια σε μία συνεχή προσπάθεια να κρυφτούνε από το φως της αλήθειας.
Όμως έχετε ποτέ σκεφτεί πόσες φορές στη ζωή μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με “δύσκολες” καταστάσεις (που είτε αφορούν θέματα δουλειάς, είτε τον σύντροφό μας, ή τις σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μας), που ίσως να μη θέλαμε να έχουμε μάθει την αλήθεια; ή ακόμα και να έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να μην ήταν “απόλυτα” ειλικρινής; Υπάρχουν άραγε διαβαθμίσεις της αλήθειας;
Θυμάμαι στο βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι με τίτλο ”Από την άγνοια στη σοφία¨, στο κεφάλαιο “Οι ενοχλητικοί σοφοί”, μία ιστορία από τον ιερέα Άντονι ντε Μέλο για το μαγαζί της αλήθειας όπου ένας άνθρωπος περπατώντας στα σοκάκια μιας πόλης χαζεύοντας τις βιτρίνες, συνάντησε ένα ταπεινό μαγαζί με μία επιγραφή πάνω σε ένα αναλόγιο που έλεγε “το μαγαζί της αλήθειας”. Γεμάτος περιέργεια, μπήκε στο μαγαζί για να ανακαλύψει την πραμάτεια του μαγαζιού. Η κοπέλα που στεκόταν στον πάγκο τον ρώτησε τί είδος αλήθειας θα ήθελε. Μερική, Σχετική, Στατιστική ή Πλήρη; Έκπληκτος μεν, αποφασισμένος δε, απάντησε με σιγουριά ότι θα ήθελε να μάθει την πλήρη αλήθεια. Κουρασμένος από ψέματα, γενικεύσεις, δικαιολογίες, κοροϊδίες, ήθελε πλέον να μάθει την απόλυτη αλήθεια. Η κοπέλα τον ρώτησε εάν γνώριζε την τιμή. Αποκρίθηκε απαντώντας ότι δε γνωρίζε. Ήξερε όμως ότι πλέον θα πληρώσει όσο όσο για να κατακτήσει την απόλυτη αλήθεια. Η πωλήτρια απάντησε λέγοντας του ότι εάν θέλει να μάθει όλη την αλήθεια, είναι πιθανό να χάσει για πολύ καιρό τον ύπνο του. Ο άνθρωπος ένιωσε τόσο ψηλό το κόστος που έφυγε από το μαγαζί με το βλέμμα στο πάτωμα, ψελλίζοντας σε μία προσπάθεια να ευχαριστήσει την πωλήτρια και να ζητήσει συγνώμη. Δεν ήταν έτοιμος αυτή τη χρονική στιγμή να έρθει αντιμέτωπος με την απόλυτη αλήθεια. Είχε ανάγκη να ζήσει μέσα σε κάποια ψέματα, να μπορεί να κρύβεται, κάποιες δικαιολογίες για να αποφύγει να έρθει αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό…
Κάπως έτσι φερόμαστε αρκετές φορές στη ζωή μας. Αποφεύγουμε να “δούμε” την αλήθεια και τρέχουμε μακριά. Θυμάμαι μία φίλη να λέει: “ Χτές έμαθα ότι ένα φιλικό μου ζευγάρι μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες χωρίζουν. Έτσι ξαφνικά. Τη μία μέρα ήταν όλα καλά και ξαφνικά την άλλη μέρα προχωράνε σε χωρισμό”. Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ότι η αλήθεια υπήρχε κάπου εκεί κρυμμένη και σίγουρα δεν ήταν η μία μέρα που έφερε το χωρισμό αλλά πολλές μικρές αλήθειες σε μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, που οδήγησαν τελικά στο χωρισμό. Ίσως γιατί επέλεξαν να αποφύγουνε να έρθουνε αντιμέτωποι με την αλήθεια.
Μας είναι πολύ πιο εύκολο να το σκάμε , να τρέχουμε όσο πιο μακριά γίνεται από την αλήθεια και να μην ενεργούμε. Έτσι αποφεύγουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό που μας πονάει. Αποφεύγουμε τις ευθύνες της ζωής μας. Εύκολα μετατοπίζουμε τα δικά μας βάρη σε τρίτους και πάντα αναζητάμε τις ευθύνες των άλλων σε αυτό που έχει συμβεί, αρνούμενοι να σηκώσουμε τα δικά μας βάρη. Ο Γιάλομ στο βιβλίο του “Το δώρο της ψυχοθεραπείας” στο κεφάλαιο 48, μας μοιράζεται την ιστορία ενός ζευγαριού. Ο σύζυγος διατηρώντας εξωσυζυγική σχέση απομακρύνεται από την γυναίκα του. Με τις πράξεις του ωθεί τη γυναίκα του να δώσει τέλος στο γάμο, κι όχι ο ίδιος. Αναζητά τις ευθύνες της συντρόφου του σε όλο αυτό κι όχι τη δική του συμπεριφορά που οδήγησε στο χωρισμό. Μία συμπεριφόρα που βοηθάει να μην έρθει ο ίδιος αντιμέτωπος με την δική του αλήθεια. Ζητάει με έμμεσο τρόπο να αναλάβει κάποιος άλλος το τιμόνι της ζωής του. Δεν άντεχε να σηκώσει το βάρος των ευθυνών του.
Έτσι ενεργούμε κι εμείς πολλές φορές στη ζωή μας. Μας φταίει το αφεντικό μας, ο σύντροφός μας, οι φίλοι μας, οι γνωστοί μας ακόμα κι οι γονείς μας. Κάποιες φορές μπορεί να ισχύει και κάποιες άλλες όχι. Σίγουρα, έχουμε κι εμείς σε όλο αυτό το δικό μας μερίδιο ευθύνης. Η αναζήτηση της αλήθειας είνα ένα μακροχρόνιο και δύσκολο ταξίδι που όμως προσφέρει πολλά δώρα και δίνει χώρο για “Αγάπη” και γνήσιο ενδιαφέρον για τους άλλους!
¨Παναγιώτης Εμμανουηλίδης – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας¨
